PERİTON DİYALİZİ
Önceden yerleştirilen bir kateter
aracılığıyla belirli aralıklarla yaklaşık 2 litrelik diyaliz sıvısının
karın boşluğuna doldurulması, bekletilmesi ve boşaltılması şeklinde
uygulanan bir diyaliz yöntemidir. Kanda birikime uğrayan atık maddeler
ve sıvı fazlası periton zarını geçerek karın boşluğundaki diyaliz
sıvısına geçer ve boşaltılan diyaliz sıvısı ile de vücuttan
uzaklaştırılır. Periton diyalizi tedavisi için, olası diyaliz zamanından
yaklaşık 3 hafta karın boşluğuna silikondan yapılmış yumuşak bir
kateterin yerleştirilmesi gerekir. Kateter yerleştirme işlemi
ameliyathanede cerrahi olarak ve yatak başında yapılabilir.
Periton diyalizi bazı tip barsak hastalıkları, karın içinde
yapışıklılar, fıtık ve ciddi psikiyatrik bozukluğu olmayan tüm hastalara
uygulanabilir. Kalp ve damar hastalıkları, damar giriş yeri sorunu,
kanama eğilimi, şiddetli kansızlık, bazı karaciğer rahatsızlıkları,
şeker hastalığına bağlı göz sorunları olan hastalarda, daha serbest sıvı
ve beslenme, daha aktif yaşam isteyen, iğne girişlerinden korkan,
çalışan ve okuyan hastalarda periton diyalizinin özellikle tercih
edilmesi gerekir.
Periton Diyalizinin Tipleri
Sürekli ayaktan periton diyalizi: En sık kullanılan periton diyalizi
yöntemidir. Erişkin hastalar için ortalama 2 litrelik diyaliz solüsyonu
karın boşluğuna doldurulur. Bu sıvı yaklaşık 4-8 saat karın boşluğunda
bekletildikten sonra boşaltılır ve yeniden taze diyaliz sıvısı karın
boşluğuna doldurulur. Bu işlem günde 3-5 kez tekrarlanır.
Aletli periton diyalizi: Diyaliz sıvısının karın boşluğuna doldurulması,
bekletilmesi ve boşaltılmasında otomatik makinelerin kullanıldığı
periton diyalizi yöntemidir. Geceki 8-12 saatlik sürede hasta uyurken
uygulanır. Gündüz döneminde hastanın diyaliz gereksinimine göre karın
boşluğunda belli miktar diyaliz sıvısı bulundurulabilir veya boş
bırakılabilir.
Periton Diyalizinin Olumlu Yönleri
En önemli avantajı sürekli diyaliz yöntemi olmasıdır. Sürekli diyaliz
olmanın sağladığı en önemli avantaj üre, kreatinin, potasyum gibi
zararlı maddelerin kandaki düzeyinin ve vücutta sıvı dengesinin sabit
seyretmesidir. Diyaliz hastalarında hipertansiyonun en önemli nedeni
vücutta sıvı ve tuz birikimi olduğundan, periton diyalizi hastalarında
kan basıncının daha iyi kontrol edilmesi beklenir. Sürekli diyaliz
yöntemi olmanın sağladığı bir diğer avantaj hastalara daha serbest sıvı
ve diyet alım olanağının sunulmasıdır.
Periton diyalizi merkeze bağımlı olmayan hastaların evlerinde, iş
yerlerinde kendi kendine uyguladığı bir diyaliz yöntemi olduğundan, daha
aktif bir yaşam olanağı sunar.
Hastalar daha uzun süre idrar çıkarmaya devam ederler.
Özellikle kansızlık gibi böbrek yetmezliğine bağlı sorunlar daha az
görülür.
Kan sulandırıcı uygulanmasına gerek yoktur.
Periton Diyalizinin Olumsuz Yönleri
Periton diyalizi hastalarındaki en önemli sorun karın zarının mikrop
kapabilme olasılığıdır. Günümüzde kullanılan periton diyalizi gereçleri
mikrop kapma olasılığını en aza indirmiştir. Diyalizin tedavi ekibinin
verdiği eğitime titizlikle uyularak yapılması durumunda, infeksiyon
sorunu ile hiç karşılaşmadan tedavi sürdürülebilir.
Diyaliz sıvısı ile vücuttan protein kaybı olur.
Diyaliz sıvısı içinde bulunan şeker (glukoz) vücuda emilerek kilo
artışına ve kan yağlarında yükselmeye neden olabilir.
Kullanılabilme süresi hemodiyalizden daha kısadır.