HEMODİYALİZDE
BESLENME
Hayatımızı sürdürebilmek için besinleri uygun
miktarlarda almak zorundayız. Düzgün beslenmeyle
vücudun büyümesi, gelişmesi ve organlarımızın
çalışabilmesi için gerekli enerjiyi sağlarız. Bu
nedenle sağlıklı ve kronik bir hastalığı bulunan
herkesin besinler ve beslenme hakkında bilinçli
olması gerekmektedir.
Hemodiyaliz hastalarının hastalıklarına ve diyaliz
özelliklerine bağlı olarak beslenme şekillerini
bilmeleri hastalığın seyri için büyük önem
taşımaktadır. Hemodiyaliz hastalarında günlük
enerjinin çoğu karbonhidratlar ve yağlardan
sağlanır. Hemodiyaliz hastalarının daha çok
kullanmaları gereken karbonhidratlı besinler; ekmek,
pilav, makarna, sebze, meyve gibi kompleks
karbonhidratlardır. Basit karbonhidrat dediğimiz
şeker, bal, reçel gibi gıdaların tüketimini ise kilo
durumumuz belirlemektedir. Eğer kiloluysak bu
besinleri tüketmememiz gerekmektedir. Karbonhidratlı
besinlerin fazla tüketimi vücutta yağ olarak
depolanmaktadır.
Diyetimizde tercih etmemiz gereken yağ çeşidi sıvı
yağlar olmalıdır. Hayvansal ve katı yağlar
kolesterolün yükselmesine, kalp-damar problemlerinin
gelişmesine ve fazla kilo kazanımına neden olur.
Diyalize giren hastaların diyalize girmeyen
hastalara kıyasla protein ihtiyacı daha fazladır.
Bunun nedeni diyaliz esnasında protein kaybının
olmasıdır. Karbonhidrat ve yağların vücutta
yanmaları sonucu zararlı maddeler oluşmaz, ancak
proteinlerin vücutta yanmaları sonucu zararlı
maddeler oluşmaktadır. Bu zararlı maddelerin oluşum
miktarını azaltmak için diyetisyeniniz tarafından
size önerilen miktarlarda protein kaynaklı besinleri
tüketmeniz gerekmektedir.
Hemodiyaliz hastalarını ilgilendiren en önemli
noktalardan biride potasyumdur. Kan potasyumunun
yükselmemesi, çok dikkat edilmesi gereken bir
durumdur. Eğer yapılan kan incelemelerinde kan
potasyumunuz yüksek çıktıysa yukarıda belirtilen
potasyumlu yiyeceklerden kaçınmanız gerekmektedir.
Diyaliz hastalarında genellikle yüksek seyreden
diğer bir mineral ise fosfordur. Fosfor özellikle
proteinden zengin besinler olmak üzere birçok
besinde bulunur. Hemodiyaliz esnasında fosfor,
potasyum gibi rahat temizlenemez. Bu nedenle
hastaların fosfordan zengin besinlerin tüketimine
özellikle dikkat etmesi gerekmektedir. Bunun dışında
fosforu barsak da bağlayıp dışkı yoluyla atılmasına
yardımcı olan fosfor bağlayıcı ilaçlarını düzenli
kullanmaları gerekmektedir.
Diyaliz hastalarında böbrek işlevini yitirdiği için
vücutta tuz birikmektedir. Bu nedenle hastaların
fazla tuzlu yiyecekler tüketmemeleri gerekmektedir.
Fazla tuz alımı, hastanın tansiyonunun yükselmesine,
fazla susamasına ve bunun sonucunda da fazla su
içmesine neden olmaktadır.
Tuz, suyu vücutta tutan bir madde olduğundan da
hastanın iki diyaliz arası fazla kilo almasına neden
olacaktır. Diyaliz hastalarında sıvı kontrolü önemli
bir unsurdur. Diyalize giren hastaların çoğunun hiç
idrarı yoktur. Bu nedenle içilen su ve diğer
içecekler ile besinlerdeki sıvı vücutta birikir. İki
diyaliz arasında 1,5-2kg üzerinde kilo almamaya
dikkat edilmelidir. Fazla kilo alımı ödem, nefes
darlığı, tansiyon, kalp yetersizliği, diyaliz
esnasında fazla su çekilmesine bağlı adale krampları
ve tansiyon düşüklüğüne neden olmaktadır.
Diyetisyeniniz veya doktorunuzun önerdiği
miktarlarda sıvı alımı sizi bu rahatsızlıklardan
uzak tutacaktır.
geri dön